Marmara’da tüm fayları kıran bir deprem senaryosunda sahil şeridi sarsıntıyı en şiddetli hisseden bölge olacak.
Marmara’da tüm fayları kıran bir deprem olsa, nereler hangi şiddette sarsılır? Jeolog Prof. Dr. Okan Tüysüz, NTV canlı yayınında 7,6’lık İstanbul deprem senaryosunu değerlendirdi. “Doğrultu atımlı bir fay kırıldığında fayın uç kısımlarında daha büyük bir şiddet oluşturuyor. Fayın yön etkisi nedeniyle Yalova ve Şarköy civarı. En fazla sarsılacak olan yerler denize bakan kısımlar. İstanbul’un ya da Marmara’nın denize bakan kesimlerinde örneğin Tuzla’da sahil şeridinde Eminönü’nden başlamak üzere Çekmece’ye kadar olan sahil kadar olan sahil şeridinde en yüksek sarsıntıyı hissedeceğiz.
Bu, oradaki tüm binaların yıkılacağı anlamına gelmez. İyi bir bina buna karşı koyabilir. En azından burada beklenti binanın çökmemesidir. En fazla sarsılacak olan yerler denize bakan kısımlar. İstanbul’un ya da Marmara’nın denize bakan kesimlerinde örneğin Tuzla’da sahil şeridinde Eminönü’nden başlamak üzere Çekmece’ye kadar olan sahil kadar olan sahil şeridinde en yüksek sarsıntıyı hissedeceğiz. Bu, oradaki tüm binaların yıkılacağı anlamına gelmez. İyi bir bina buna karşı koyabilir. En azından burada beklenti binanın çökmemesidir.İstanbul’un yapı stoğunda 1 milyon 160 bin bina var bunun 5-6 yüz bininin depreme çok dayanıklı olmadığı da bir gerçek. Sahil kesimi 10 şiddetini görecek. 7.6’lık bir depremde zemindeki sarsıntı 10 şiddetinde hissedilecek demek istiyoruz. Kötü bir zemin olduğunda deprem dalgalarını büyütüyor. Asya ve Avrupa yakasında sahile yakın ve birinci köprünün güneyi en fazla sarsıntıyı alacak bölge olarak görünüyor. Hatay ya da Maraş’ta zemin sıvılaşması olaylarını çok yaygın gördük. İstanbul’da zemin sıvılaşması beklentisi çok az yerlerde var. Veliefendi, Kadıköy Kurbağalıdere gibi, Vatan Caddesi Lykos deresi gibi yerler eski dere yatakları. Buralarda sıvılaşma ihtimali var. Ayrıntıları İBB’nin web sayfasında var.
İstanbul’da yanal faylar Tsunami oluşturmazlar. İstanbul Kocaeli yarımadasından gelen derelerin getirdiği çamurlarla dolu olan bir alan var. Bu çamurlar ani olarak buradaki çukurluklara doğru hareket ederlerse bu durum tsunami oluşturur. Sahilde yaşayan kesimin tsunami için de dikkatli olması gerekir. İstanbul sahilinde yüksek eğimli, heyelanla çökecek bir yer yok. İstanbul içinde bilinen diri fay yok. Fay burada, şehre bazen 20 km uzakta. O anlamda Pazarcık’taki gibi köyün yarısı bir tarafa gitmiş, ağaçlar yırtılmış gibi durumlar burada yaşanmaz. Burada fay parçaları var. Adalar’ın önünden geçerken dönüyor. Bu segmentler tek başına da deprem üretebilir. Parçalar halinde kırıklar olursa deprem büyüklükleri 7’ye belki 7’nin altına düşer. Hazırlıkların en kötü senaryoya göre yapılması lazım. Pazarcık depreminde önce Narlı segmenti kırıldı. Küçük bir parça. Ondan gelen stres Doğu Anadolu fayına aktarılıyor Doğu Anadolu fayı 2 parça halinde kırılıyor. Bir parça fay kuzeye gidiyor bir parça fay güneye gidiyor. Sonra 20 Şubat’ta 6.4 oluyor. Marmara’da da en kötü senaryo hepsinin bir depremde kırılmasıdır. Daha küçük senaryolar da var. Burada üretebileceği maksimum 7.6’dır.”
